Nie od dziś wiadomo, że na polskim rynku wciąż rośnie deficyt kierowców. Szacuje się, że od 2021 roku są oni jedną z najliczniej poszukiwanych grup zawodowych. Ponadto dane ujęte w najnowszym raporcie Trans.eu Rynek transportowy w Polsce i Europie wykazują, że w branży zaczyna dotkliwie brakować młodych osób. Aż 1,5 miliona jest w wieku zbliżającym się do 50 lat. Wybuch wojny na Ukrainie tylko pogłębił trudną sytuację. Czy kierowcy spoza Unii Europejskiej są w stanie uzupełnić tę lukę i zaspokoić potrzeby kadrowe?
Legalne zatrudnienie w Polsce
Warunkiem legalnego zatrudnienia osoby pochodzącej z innego kraju jest uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w Polsce. Wniosek należy złożyć we właściwym co do miejsca pobytu urzędzie wojewódzkim. Poprawnie wypełniony wniosek, powinien zawierać takie załączniki jak:
✅ ważny dokument podróży,
✅ aktualne zdjęcia,
✅ potwierdzenie zapewnionego miejsca pobytu
✅ dokumenty, które poświadczą posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego i miejsca pracy.
Dokumenty dla przyszłego kierowcy spoza Unii Europejskiej
Podstawą do ubiegania się o zatrudnienie jako zawodowy kierowca jest prawo jazdy z wpisanym kodem 95. W przypadku ubiegania się o pracę w Polsce, nie mając wpisu o kodzie 95, kierowca spoza UE musi uzyskać kartę kwalifikacji kierowcy. Ten dokument wyrabia się w starostwie właściwym do miejsca zamieszkania. Obowiązkiem jest posiadanie karty przy sobie oraz okazywanie na żądanie odpowiednich organów.
Aby uchronić się przed karą pieniężną, zawodowy kierowca spoza Unii Europejskiej zatrudniony w Polsce musi posiadać przy sobie świadectwo kierowcy. Ten dokument może nabyć przedsiębiorca zatrudniający cudzoziemca, poprzez złożenie wniosku w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego.
Profil Kierowcy Zawodowego od 2022 roku
Na początku drugiego kwartału roku 2022 pojawiła się nowość, bez której zawodowy kierowca nie będzie mógł rozpocząć wielu szkoleń i kursów. Został wprowadzony obowiązek posiadania Profilu Kierowcy Zawodowego. W tym systemie zawodowi kierowcy otrzymują swój unikalny numer, a w bazie znalazły się informacje między innymi o aktualnie posiadanych kwalifikacjach. Wniosek umożliwiający wpis do bazy należy złożyć osobiście w wydziale komunikacji we właściwym miejscu zamieszkania, wraz z odpowiednimi załącznikami.
Mniej formalności dla Obywateli Ukrainy
W związku z sytuacją na Ukrainie, w kontekście obywateli tego państwa zostały zastosowane ułatwienia proceduralne.
- Paweł Łazarewicz
- Radca Prawny, TC Kancelaria Prawna
- Obywatele Ukrainy mogą podjąć pracę bez żadnych wstępnych formalności, jeżeli wjechali legalnie do naszego kraju z terytorium Ukrainy po 23 lutego 2022 (po wybuchu wojny) i deklarują zamiar pozostania w Polsce.
Ulga ta została ustanowiona na 18 miesięcy, licząc od daty wybuchu wojny. Inicjatywę wówczas przejmuje pracodawca, który zgłasza w powiatowym urzędzie pracy powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Ten dokument daje prawo do wykonywania pracy na okres 6 miesięcy podczas 12 miesięcy, począwszy od daty jego wydania. Pracodawca składający powiadomienie, ma także obowiązek zgłosić nowego pracownika do ZUS. Beneficjentami tej ulgi poza obywatelami Ukrainy są też obywatele Armenii, Mołdawii, Gruzji i Białorusi.
Polska jest dobrym miejscem do pracy
Dzięki dobrej opinii o Polsce, moglibyśmy mieć łatwość w pozyskaniu kierowców spoza Unii Europejskiej, którzy wypełniliby znaczącą lukę. Chętni do podjęcia pracy w Polsce muszą jednak liczyć się z hierarchią w rekrutacji. Pierwszeństwo zatrudnienia otrzymują ci, którzy mają za sobą 3-5 lat doświadczenia „za kółkiem” w podobnych do europejskich warunkach jazdy. Ponadto, przeszkodę stanowią liczne procedury zatrudnienia. Można je podzielić na etapy, poczynając od załatwienia dokumentów pozwalających na pobyt w Polsce, a kończąc na uzyskaniu pięcioletniego świadectwa kierowcy dyspozycyjnego jedynie w danym zakładzie pracy.
Co kraj, to inne procedury
W ostatnim czasie zauważalny jest trend poszukiwania kierowców z krajów Dalekiego Wschodu. Grupą szczególnie braną pod uwagę są kierowcy z Indonezji, Kazachstanu i Filipin. Niestety procedury zatrudnienia obywateli tych państw są bardzo skomplikowane, niejednorodne i często czasochłonne pod względem gromadzenia niezbędnej dokumentacji. Przykładem jest potwierdzenie posiadania kwalifikacji do wykonywania zawodu, które nie zawsze jest uznawane przez warszawski Transportowy Dozór Techniczny. Jeśli wniosek zostałby odrzucony, cudzoziemca starający się o pracę musi rozpocząć od przejścia państwowego kursu kwalifikacyjnego. Ku ułatwieniu zakwalifikowania się do kursu kategorii C, przetłumaczono go już na język rosyjski, ukraiński i angielski.
Procedury administracyjne utrudniają zatrudnianie
Zatrudnienie zawodowego kierowcy – obcokrajowca może kosztować polskiego przedsiębiorcę wiele czasu i energii. Kierowcy napływający spoza Unii Europejskiej stanowią realną szansę na uzupełnienie luki kadrowej. Niestety skomplikowane procedury administracyjne często stanowią spore utrudnienie.
