W lutym i maju 2022 roku weszły w życie nowe regulacje związane z Pakietem Mobilności. W głównej mierze dotyczyły one przewoźników wykorzystujących pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t. Jednak i właściciele firm transportowych mających w swojej flocie ciężarówki doczekali się zmian, szczególnie w kwestiach wynagradzania kierowców. Dlatego też razem z ekspertami z branży, przygotowaliśmy BEZPŁATNY poradnik „Pakiet Mobilności w pigułce”, uwzględniający najnowsze regulacje, aktualne w 2023 r.
O co chodzi w pakiecie mobilności?
Aby w prosty sposób odpowiedzieć na pytania dotyczące pakietu mobilności, przygotowaliśmy dwie wersje poradnika: dla przewoźników do i powyżej 3,5 t. Krótko i treściwie podsumowujemy m.in. takie wyzwania jak:
✅ Kogo i od kiedy obowiązują zapisy pakietu mobilności?
✅ Licencja wspólnotowa dla kierowców pojazdów do 3,5 t.
✅ Dobra reputacja – czym jest i jak jej nie stracić.
✅ Jak wykazać posiadanie Certyfikatu Kompetencji Zawodowych? Co z jego użyczaniem?
✅ Zmiany dotyczące kabotażu.
✅ Obowiązek powrotu pojazdu do bazy co 8 tygodni.
✅ Nowe przepisy dot. delegacji w ruchu międzynarodowym.
✅ Jak liczyć wynagrodzenie kierowcy?
POBIERZ PORADNIK
Nie daj się zaskoczyć nowym przepisom!
Czy pakiet mobilności jeszcze obowiązuje?
Pakiet mobilności to zbiór obowiązujących przepisów unijnych, które regulują m.in. wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, dostęp do rynków międzynarodowych, a także czas pracy kierowców i ich wynagrodzenie. Za pierwsze poważne zmiany prawne dotyczące międzynarodowego transportu drogowego na terenie Unii Europejskiej uznaje się niemiecką ustawę MiLoG z 2015 r. oraz francuskie przepisy Loi Macron, które uchwalono rok później.
Wspomniane akty prawne dotyczyły zarobków kierowców wykonujących transport na terenie Niemiec i Francji. Podobne regulacje zawiera aktualny pakiet mobilności 2023. Wynagrodzenie kierowców wykonujących przewozy kabotażowe i cross trade w świetle obecnych przepisów nie może być niższe od poziomu zarobków obowiązujących w branży bądź sektorze na terenie kraju członkowskiego, w którym realizowany jest transport. Wysokość stawki znowelizowanej przez pakiet mobilności 2023 wynagrodzenia zależy od:
✅ stażu pracy kierowcy,
✅ nadgodzin,
✅ dodatku za pracę w godzinach nocnych,
✅ dodatku za pracę na długim dystansie.
Tym samym zmienił się dotychczasowy sposób naliczania pensji kierowców. Zaliczanie diet i ryczałtów do kwoty wynagrodzenia zostało zakazane przez pakiet mobilności 2023. Zarobki liczone według nowych zasad natomiast znacznie zwiększyły koszty występujące po stronie pracodawcy.
Początki tworzenia regulacji zawartych przez pakiet mobilności sięgają 2017 r. Z kolei pierwsze przepisy zaczęły wchodzić w życie w 2020 r. Dotyczyły one głównie transportu drogowego powyżej 3,5 t i regulowały następujące kwestie:
✅ czas pracy kierowców – jedną ze zmian, które wprowadził pakiet mobilności, jest wydłużenie czasu pracy. Kierowca może prowadzić pojazd ciężarowy o jedną lub dwie godziny dłużej, jeśli pozwoli mu to dotrzeć na bazę bądź do miejsca zamieszkania w celu odebrania odpoczynku tygodniowego. Korzystając z tej możliwości, należy pamiętać o pozostałych przepisach, które zawiera pakiet mobilności. Wydłużenie czasu jazdy o dwie godziny wymaga zastosowania półgodzinnej przerwy;
✅ 45-minutowa przerwa podczas jazdy – pakiet mobilności dla kierowców umożliwia odebranie 45-minutowego odpoczynku podczas jazdy, w przypadku gdy pojazdem kieruje inny członek załogi;
✅ zjazd na bazę – wprowadzone w 2020 r. przepisy pakietu mobilności nałożyły na przewoźników obowiązek planowania tras w taki sposób, aby kierowca co 4 tygodnie miał możliwość odbioru odpoczynku tygodniowego na bazie lub w miejscu zamieszkania. Ponadto zjazd na bazę przysługuje pracownikom, którzy odbyli dwa skrócone odpoczynki tygodniowe;
✅ odpoczynek tygodniowy regularny – kierowcom przysługuje prawo od odbierania odpoczynków regeneracyjnych, co jasno reguluje pakiet mobilności. Ustawa zezwala na dwukrotne skrócenie odpoczynków tygodniowych, jednak żaden z nich nie może być krótszy niż 24 godziny. Wymagana jest rekompensata skróconego odpoczynku, która musi zostać wykorzystana jednorazowo w okresie 3 tygodni od wystąpienia zdarzenia. Ponadto przepisy pakietu mobilności zakazują odbierania odpoczynków tygodniowych w kabinie pojazdu. W związku z tym pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia wypoczynku kierowcy np. w hotelu.
Pakiet mobilności – zmiany w transporcie międzynarodowym
Przepisy pakietu mobilności wprowadzone w 2022 r. odbiły się szerokim echem w międzynarodowym transporcie drogowym. Zmiany dotyczyły nie tylko sposobu naliczania wynagrodzeń kierowców realizujących przewozy cross trade i kabotażowe, lecz także wielu istotnych aspektów pracy przewoźnika drogowego. Poniżej prezentujemy najważniejsze regulacje odnoszące się do przedsiębiorców dysponujących samochodami ciężarowymi o DMC do 3,5 t, a także powyżej 3,5 tony.
Kabotaże
Zlecenia transportowe realizowane na terenie kraju, w którym przewoźnik nie posiada siedziby to kabotaż. Pakiet mobilności znowelizował sposoby realizacji przewozów tego typu. Według najnowszych przepisów zagraniczny przewoźnik może wykonać 3 operacje kabotażowe w ciągu 7 dni. Następnie musi odczekać 4 dni (okres cooling off), zanim ponownie będzie mógł wykonać operacje kabotażowe na terenie tego samego kraju członkowskiego Unii Europejskiej.
Przeczytaj także: Kabotaż – co to jest? Definicja, przykłady, zasady przewozów kabotażowych
Zjazd na bazę
Jakie jeszcze zmiany wprowadził pakiet mobilności? Zjazd na bazę każdego pojazdu ciężarowego wymagany jest co 8 tygodni. Oznacza to, że przewoźnik musi planować trasy międzynarodowe tak, aby każda ciężarówka powracała na bazę eksploatacyjną nie rzadziej niż raz na 8 tygodni.
Dobra reputacja – utrzymanie i odzyskiwanie
Dobra reputacja to jeden z kluczowych czynników pozwalających na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Termin ten według Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 oznacza, że osoba zarządzająca transportem nie może być skazana za poważne przestępstwa, a ponadto nie mogą na niej ciążyć sankcje za poważne naruszenia, szczególnie dotyczące przepisów wspólnotowych w zakresie transportu drogowego. Ponadto osoba zarządzająca transportem nie może być karana za przestępstwa wynikające z przepisów prawa:
✅ upadłościowego,
✅ handlowego,
✅ o ruchu drogowym,
✅ wynagrodzeń i warunków zatrudnienia,
✅ odpowiedzialności zawodowej, handlu narkotykami lub ludźmi.
Poważne uchybienia mogą doprowadzić do utraty Certyfikatu Kompetencji Zawodowych przez osobę zarządzającą transportem w firmie przewoźnika. Wykaz naruszeń zawiera pakiet mobilności. Przedłużenie czasu pracy w niedozwolony sposób to tylko jedno z poważnych przewinień. Do pozostałych naruszeń należą m.in.:
✅ brak aktualnego badania technicznego pojazdu,
✅ zły stan techniczny ciężarówki,
✅ używanie cudzej karty kierowcy.
Nawet gdy naruszenie wynika tylko z winy kierowcy (np. brak przeglądu technicznego) kary nakładane są zarówno na pracownika, jak i na osobę zarządzającą transportem. W przypadku wykrycia poważnych uchybień uprawnienia wynikające z Certyfikatu Kompetencji Zawodowych mogą zostać zawieszone. Wtedy konieczne jest odczekanie okresu trwania kary lub wdrożenie planu naprawczego. W drugim przypadku po pozytywnej weryfikacji uprawnienia osoby zarządzającej transportem zostają przywrócone.
Pakiet mobilności w 2022 przyniósł ogromne zmiany dla transportu międzynarodowego do 3,5 tony
W maju 2022 r. weszły w życie przepisy pakietu mobilności, które nałożyły na firmy świadczące międzynarodowe i kabotażowe usługi przewozowe busami o dopuszczalnej masie całkowitej od 2,5 do 3,5 tony obowiązek uzyskania licencji transportowej. Przewoźnik w celu otrzymania pozwolenia musi spełnić szereg wymagań, do których należy m.in. posiadania bazy transportowej na terenie Unii Europejskiej. Sprawdź, jakie jeszcze obowiązki nakłada pakiet mobilności 2023 na przewoźników ubiegających się o licencję transportową do 3,5 tony.
Certyfikat kompetencji zawodowych
Uzyskanie pozwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego jest niezbędne według przepisów pakietu mobilności w celu zdobycia licencji transportowej. Certyfikat Kompetencji Zawodowych wydawany jest przez Instytut Transportu Drogowego (ITD) po pozytywnym zaliczeniu egzaminu zawierającego zagadnienia z dziedzin:
✅ prawa handlowego, podatkowego, cywilnego i socjalnego,
✅ bezpieczeństwa w ruchu drogowym,
✅ działalności gospodarczej,
✅ zarządzania finansami,
✅ norm technicznych, które dotyczą transportu drogowego.
Ze zdawania egzaminu zwolnieni są absolwenci studiów wyższych, których program pokrywa się z zagadnieniami wymaganymi na egzaminie. Według przepisów pakietu mobilności każdy przewoźnik nieposiadający własnego certyfikatu może zawrzeć umowę cywilnoprawną z osobą posiadającą pozwolenia. Wtedy posiadacz pozwoleń pełni w firmie funkcję osoby zarządzającej transportem, która spełnia następujące wymogi:
✅ mieszka na terenie Unii Europejskiej,
✅ posiada dobrą reputację oraz kompetencje zawodowe,
✅ zarządza operacjami transportowymi w nie więcej niż czterech różnych firmach, a łączna wielkość floty nie przekracza 50 pojazdów ciężarowych.
Korzystanie z certyfikatu innej osoby jest dopuszczalne w ramach pakietu mobilności tylko dla przewoźników posiadających status mikroprzedsiębiorcy, którzy:
✅ zatrudniają maksymalnie 10 osób,
✅ mają roczne obroty firmy nieprzekraczające 2 mln euro,
✅ suma aktywów w ich bilansie rocznym nie przekracza 2 mln euro.
Zabezpieczenie finansowe
Przewoźnik ubiegający się o międzynarodową licencję transportową do 3,5 tony musi posiadać środki finansowe w ilości wymaganej przez pakiet mobilności. Najnowsze informacje dotyczące zdolności finansowej prezentują się następująco:
✅ 1800 euro na pierwszy pojazd ciężarowy o DMC do 3,5 t,
✅ 900 euro na każdy kolejny samochód.
Zdolność finansową można wykazać w postaci środków pieniężnych znajdujących się np. na rachunkach bankowych. Opcjonalnie przewoźnik ubiegający się o licencję może wskazać środki trwałe, takie jak nieruchomości, środki transportu lub urządzenia. Do pozostałych sposobów wykazania zdolności finansowej należą polisy bezpieczeniowe oraz gwarancje bankowe.
Wniesienie opłaty
Po skompletowaniu wszystkich wymaganych dokumentów wniosek o wydanie licencji wspólnotowej należy złożyć do Biura Transportu Międzynarodowego przy GITD. Ile wynosi pakiet mobilności 2023? Obowiązkowe jest wniesienie następujących opłat:
✅ 1000 zł – za wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy samodzielnie ubiegają się o certyfikat,
✅ 4000 zł lub 8000 zł – za wydanie licencji wspólnotowej w zakresie zarobkowego przewozu drogowego. Kwota 4000 zł dotyczy zezwolenia na okres do 5 lat. Z kolei 8000 zł to kwota, jaką należy wnieść za uzyskanie licencji na okres od 5 do 10 lat,
✅ 440 zł lub 880 zł – opłata za wypis pozwolenia na każdy pojazd wynosząca 11% wysokości kwoty za uzyskanie licencji wspólnotowej.
Tachografy w ciężarówkach do 3,5 tony
Pakiet mobilności już od 2026 roku nałoży na przewoźników realizujących transport drogowy do 3,5 t obowiązek montażu tachografów. W związku z tym kontrola czasu pracy kierowców zacznie przebiegać na takich samych warunkach, jak od lat ma to miejsce w transporcie ciężkim.
Pakiet mobilności 2023 – transport powyżej 3,5 t
Pewne ze zmian wprowadzonych przez pakiet mobilności dotyczą jedynie transportu ciężkiego. Wynika to z faktu, że obecnie tylko i wyłącznie pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony podlegają kontroli czas pracy za pomocą tachografów. Kierowcy realizujący transport międzynarodowy są zobowiązani do rejestracji przekroczenia granicy państwa.
Użytkownicy tachografów analogowych muszą rejestrować przekraczanie granicy od 2020 r. Natomiast kierowcy korzystający z urządzeń cyfrowych zobowiązani są do rejestrowania przekraczania granic państwa od lutego 2022 r., za co odpowiada właśnie pakiet mobilności. Jak opisać wydruk? W urządzeniu analogowym należy wpisać symbol państwa na tylnej stronie wykresówki. Z kolei w tachografach cyfrowych czynność jest znacznie prostsza, ponieważ wystarczy na urządzeniu wybrać symbol państwa, na którego terenie znajduje się ciężarówka. W obu przypadkach czynność należy wykonać podczas pierwszego postoju po przekroczeniu granicy.
Co nie podlega pod pakiet mobilności?
Przewoźnicy krajowi nie podlegają pod przepisy pakietu mobilności. Realizując usługi transportowe na terenie Polski, firmy transportowe muszą stosować się tylko i wyłącznie do lokalnych przepisów. Kiedy można korzystać z pakietu mobilności? Dopiero po przekroczeniu granicy Polski wspomniane przepisy zaczynają obowiązywać, ponieważ wtedy rozpoczyna się odcinek międzynarodowy przewozu. Sprawdzonym źródłem krajowych i międzynarodowych frachtów jest giełda transportowa Trans.eu. Załóż konto już dziś i sprawdź, jak łatwo znajdziesz zlecenia dla pojazdów z Twojej floty.